7.2 Uitvoering van het grondbeleid

De grondexploitaties worden uitgevoerd binnen diverse (beleids-)kaders.
Er zijn twee programma’s in het bijzonder van belang voor het grondbeleid: economie en werkgelegenheid én volkshuisvesting en stedelijke vernieuwing.   

Economie en werkgelegenheid
Nauw verbonden aan de (benodigde) groei van het aantal woningen is de groei van werkgelegenheid. De komende twintig jaar wordt een werkgelegenheidsgroei voorspeld (op basis van de WLO-scenario’s laag en hoog) van 8.000 tot 22.000 banen. In The Next-City houden we rekening met een gemiddelde groei van 15.000 banen. Met name in de zorg en het onderwijs wordt een sterke banengroei verwacht. Andere groeisectoren zijn de groothandel, financiële en zakelijke dienstverlening, overheid en de bouw. De groei van de werkgelegenheid komt terecht op kantoorlocaties, bedrijventerreinen en in gemengde woon-werkmilieus.
Bureau Buiten heeft in 2018 een marktanalyse uitgevoerd voor de vraag naar werklocaties voor zowel Groningen als de Regio Groningen-Assen. Voor bedrijventerreinen wordt tot 2035 een uitbreidingsvraag van 44-120 hectare (laag en hoog scenario) verwacht. Met name vanuit lokale/regionale vraag uit het MKB en – op langere termijn – vanuit de hoogwaardige, kennisintensieve gebruikers. Deze vraag kunnen we met ca. 93 hectare beschikbaar bedrijventerrein binnen de lopende grondexploitaties Westpoort, Zernike, Eemspoort, Roodehaan en bedrijvenpark Nesciopark (Haren) in de basis een goede plek geven. Daarnaast zit in de grondexploitaties Oosterhamrikzone en Reitdiep een beperkt aanbod van bedrijventerreinen.
In de kantorenmarkt daalt de leegstand. De leegstand in de stad Groningen ligt onder het landelijke gemiddelde. Gezien de transformaties van de afgelopen jaren en de aantrekkende markt ontstaat schaarste in de binnenstad en het stationsgebied.
De gebiedsontwikkelingen Stationsgebied, Europapark, Corpus den Hoorn, Martini Trade Park, Kranenburg en Kempkensberg zijn belangrijke kantoorgebieden. In een aantal gevallen is sprake van gemengde woonwerkmilieus.

Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing
In Groningen is het prettig wonen, studeren, werken en recreëren. Dat was voor de herindeling zo en dat blijft zo. De unieke combinatie die Groningen heeft, zorgt voor een aanzuigende werking. Er zijn veel en voldoende goede en betaalbare woningen nodig, de woningmarkt is gespannen. Om deze spanning af te laten nemen, zal flink moeten worden bijgebouwd; tot 2030 zullen er 20.000 woningen bij moeten komen. Niet alleen op de uitleglocaties, maar ook, middels transformatie, in reeds bebouwd gebied.
Binnen het ruimtelijk domein vindt een verschuiving plaats van grote ontwikkeling in uitleggebieden naar meer binnenstedelijke ontwikkelingen. Ook zal de herontwikkeling van bestaand vastgoed meer prominent op de agenda staan. Bij deze ontwikkelingen ontstaat veelal een tekort op de grondexploitatie door onder meer de inbrengwaarde. Daarnaast zijn veelal extra kosten verbonden aan de inpassing van de nieuwe ontwikkeling in bestaand stedelijk gebied. Denk hierbij aan kostbare investeringen in wegen, bruggen, tunnels, parken enzovoort.  Dit maakt de financiële haalbaarheid van ruimtelijke ontwikkelingen een lastige en belangrijke opgave voor de komende jaren. Temeer omdat de verantwoordingsregels van de BBV zijn aangescherpt en de subsidiestromen vanuit het Rijk aanzienlijk zijn afgenomen. Die groei is alleen te realiseren als vanuit de gemeentebegroting middelen worden beschikbaar gesteld om vooraf in de randvoorwaarden te kunnen investeren. Deels zijn hiervoor middelen in het SIF beschikbaar.

Voor de ontwikkeling van de stad zijn inmiddels forse investeringen gedaan in het verwerven en bouwrijp maken van gronden zowel binnenstedelijk als ook in de uitleggebieden.
De volgende vastgestelde grondexploitaties voor woningbouw (BIE-gronden) heeft de gemeente in uitvoering:

• Gebiedsontwikkeling binnenstad Groningen, Oosterhamrikzone, CiBoGA, Europapark;
• Gebiedsontwikkeling wonen uitleglocaties Groningen, Reitdiep fase III&IV
• Speciale ontwikkelingen zoals Grote Markt.

In bovenstaande grondexploitaties heeft de gemeente tot 2030 bouwgrond voor ca. 1500 woningbouweenheden beschikbaar.
Daarnaast wordt Meerstad ontwikkeld in een BV/CV constructie. In deze uitbreidingslocaties is bouwgrond voor ca. 6500 woningbouweenheden beschikbaar.   

De volgende gemeentelijke gronden zijn in planvorming voor het ontwikkelen van woningbouw (gronden in de categorie Materiële Vaste Activa); de Eemskanaalzone, Suikerfabriek-locatie, Stationsgebied de Alo-locatie, De HeldIII.