Ondermijnende criminaliteit is een maatschappelijk probleem. Het zorgt niet alleen voor veel onveiligheid en overlast bij de bevolking, maar ook voor minder zichtbare, sluipende ontwrichting en ondermijning van onze gemeente door de verwevenheid van de onderwereld met de bovenwereld. Deze criminaliteit is vaak onzichtbaar, maar kan zich ook manifesteren in onze wijken door intimidatie, geweld en de verwerving van machtsposities.
Georganiseerde criminelen weten vaak buiten beeld te blijven en vaak is er ook geen direct slachtofferschap. Een indicatie van de omvang is daarom moeilijk te geven. Binnen de geïntegreerde aanpak van ondermijnende criminaliteit ligt het accent op de landelijk en regionaal bepaalde prioriteiten (drugscriminaliteit, witwassen/vastgoed, mensenhandel, fraude, milieucriminaliteit, motorbendes).
Een effectieve aanpak vereist een georganiseerde overheid (politie, OM, gemeente, Belastingdienst) die alle middelen en instrumenten inzet die tot haar beschikking staan om het criminele ondernemersklimaat te verslechteren. Gezamenlijk wordt bepaald hoe strafrechtelijke, bestuursrechtelijke en fiscale interventies ingezet kunnen worden.
De gemeente heeft ook een eigenstandige bevoegdheid, namelijk het toepassen van de Wet Bibob (de Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur) op vergunningaanvragen. Indien uit het gemeentelijk onderzoek blijkt dat er mogelijk sprake kan zijn van faciliteren van (potentiële) criminele activiteiten, kan de gemeente een adviesaanvraag indienen bij het landelijk bureau Bibob. Een adviesaanvraag bij het bureau Bibob is overigens niet randvoorwaardelijk; ook zonder advies van het landelijk bureau, kan de gemeente een vergunning weigeren dan wel intrekken.
Met de onderstaande indicatoren is de voortgang van dit beleidsveld in 2018 gemeten. Als er geen gegevens beschikbaar zijn/of één maal per twee jaar gemeten worden staat er een streepje.
Prestatie-indicatoren | Behaald 2017 | Beoogd 2018 | Behaald |
|---|---|---|---|
Aantal adviesaanvragen bij bureau Bibob | 4 | 5 | 3 |
Aantal geweigerde vergunningen op grond van Bibobcriteria | 4 | 5 | 6 |
De wet Bibob is een (preventief) bestuursrechtelijk instrument. Als er een ernstig gevaar dreigt dat (bijvoorbeeld) een vergunning wordt misbruikt, kan het bevoegde bestuursorgaan de aanvraag weigeren of de afgegeven vergunning intrekken. Bovenstaand schema geeft aan hoe vaak de Bibob is gebruikt in 2018.
Wat wilden we bereiken in 2018?
We wilden de georganiseerde misdaad en ondermijning in de Groningse samenleving tegengaan en meer zicht krijgen op de aard en omvang ervan. We werkten hierbij nauw samen met onze ketenpartners. Meetbare doelstellingen zijn voor dit beleidsterrein moeilijk aan te geven omdat er geen of slechts beperkt zicht is op de omvang van deze vormen van criminaliteit.
Wat hebben we hiervoor gedaan?
- Het onverminderd voortzetten van de integrale samenwerking met het Regionaal Informatie- en Expertise Centrum (RIEC), de politie, het Openbaar Ministerie en de belastingdienst;
- Het structureel toepassen van de Wet Bibob op vergunningaanvragen voor prostitutie en horeca, WABO-vergunningen, vastgoedtransacties en huisvestingsvergunningen en de daaruit voortvloeiende juridische procedures ;
- Het uitvoeren van wijkveiligheidsanalyses (onder andere over ondermijning) op stadsdeel- en wijkniveau en de aanpak daarvan, als onderdeel van de uitwerking van de motie wijkgericht inzicht in veiligheid (voorjaarsdebat 2017);
- Het ontwikkelen van informatieproducten om meer zicht te krijgen op de aard, inhoud en omvang van ondermijnende criminaliteit in Groningen;
- Het versterken van onze lokale, regionale en landelijke positie in de ontwikkeling van (de toekomstagenda van) de aanpak van ondermijnende criminaliteit;
- Het versterken van ons stedelijk netwerk met landelijke koplopers en onze landelijke positie door deelname aan het landelijk aanjaagteam ondermijnende criminaliteit.
Conclusie
We hebben onze basis op orde om ondermijnende criminaliteit in onze gemeente structureel aan te pakken. De komende periode staat in het teken van een doorontwikkeling naar een meer actie- en interventiegerichte aanpak. De daarvoor noodzakelijke versterkingen zullen we in 2019 beleidsmatig borgen, waarbij we ook meer focus aanbrengen in de criminaliteitsvormen waar we onze aandacht op vestigen. In 2018 zijn minder adviesaanvragen geweest bij het landelijk bureau Bibob, omdat hier minder aanleiding toe was. Wel hebben we op basis van de adviezen van het bureau Bibob meerdere vergunningen ingetrokken.